ACTION RESEARCH

ક્રિયાત્મક સંશોધન

પ્રસ્તાવના
     
     
                     ક્રિયા સંશોધન વ્યવસાયિકો તેમના પોતાના પ્રશ્નો, માન્યતાઓ, ધારણાઓ અને સામાજિક પ્રથાઓને સમજવાના, વિકાસશીલ અને સુધારવાના લક્ષ્ય સાથેના પરિણામો પર અસર કરે છે. આ ક્રિયા ત્રણ સ્તરના પરિવર્તનની રચના માટે રચાયેલ છે  સ્વ-પરિવર્તન, કારણ કે ક્રિયા સંશોધનનો એકમાત્ર વિષય તે વ્યક્તિ છે કે જે સંશોધન કરે છે. આ વ્યક્તિ સામાજિક સેટિંગ્સમાં તેમની ક્રિયાના પ્રભાવને વધુ સારી રીતે સમજવા અને તેના અથવા તેના મૂલ્યોને જીવવાની પ્રક્રિયામાં જોડાવવા માંગે છે. બીજો સ્તર એ વર્ગખંડ, officeફિસ, સમુદાય, સંગઠન અથવા સંસ્થામાં પરિવર્તનને સમજવાની એક સામૂહિક પ્રક્રિયા છે. ક્રિયા સંશોધન અન્યને સૂચિબદ્ધ કરે છે, અને સામૂહિક ક્રિયાઓની  સમજ મેળવવા માટે અવાજની લોકશાહી વહેંચણી બનાવવા માટે કાર્ય કરે છે. તે સંશોધનકારોના સમુદાય સાથે શોધવાની વહેંચણી કરવાની પ્રક્રિયા છે. આ ઘણી રીતે, સામયિકોમાં, વેબસાઇટ્સ પર, પુસ્તકોમાં, વિડિઓઝમાં અથવા પરિષદોમાં થઈ શકે છે.  સોશિયલ પબ્લિશર્સ ફાઉન્ડેશન આ પ્રક્રિયા માટે સપોર્ટ પૂરો પાડે છે.
વ્યાખ્યા


                     Research concerned with school problems caried on by school personal to improve school practice is called Action Research.

       
"Research એક્શન રિસર્ચ" શબ્દ 1940 માં જર્મન-અમેરિકન સામાજિક મનો વૈજ્ઞાનિકની કુર્ટ લેવિન દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો, જેને તેમના ક્ષેત્રના સ્થાપક માનવામાં આવે છે. લેવિન દ્વારા વર્ણવેલ ક્રિયા સંશોધનનાં મૂળ સિદ્ધાંતો આજે પણ ઉપયોગમાં છે                   
                     

                         એક્શન રિસર્ચમાં પરિવર્તનની પરિસ્થિતિમાં સક્રિયપણે ભાગ લેવો શામેલ છે, ઘણીવાર હાલની સંસ્થા દ્વારા, એક સાથે સંશોધન કરતી વખતે. તે તેમની વ્યૂહરચના, વ્યવહાર અને વાતાવરણ કે જેમાં તેઓ અભ્યાસ કરે છે તેના જ્ knowledgમાં સુધારો લાવવાના ઉદ્દેશ સાથે, વ્યાવસાયિક સંશોધકો દ્વારા સહાય અથવા માર્ગદર્શન હેઠળ, મોટી સંસ્થાઓ અથવા સંસ્થાઓ દ્વારા પણ હાથ ધરવામાં આવી શકે છે. ડિઝાઇનર્સ અને હિસ્સેદારો તરીકે, સંશોધનકારો તેમના સમુદાયને તેની કાર્યપ્રણાલીમાં સુધારો કરવામાં સહાય માટે ક્રિયાના નવા અભ્યાસક્રમની દરખાસ્ત કરવા અન્ય લોકો સાથે કામ કરે છે. ક્રિયા સંશોધન સાથે સંકળાયેલા લોકોની પ્રકૃતિ તેમજ વ્યક્તિ (ઓ) ને સંગઠિત રાખીને, ક્રિયા સંશોધનને વર્ણવવાની વિવિધ રીતો છે.

સહયોગી ક્રિયા સંશોધન

સહભાગી ક્રિયા સંશોધન


સમુદાય આધારિત ક્રિયા સંશોધન

યુથ એક્શન રિસર્ચ


ક્રિયા સંશોધન અને ક્રિયા લર્નિંગ

સહભાગી એક્શન લર્નિંગ અને એક્શન રિસર્ચ


સામૂહિક ક્રિયા સંશોધન

ક્રિયા વિભાજન


લિવિંગ થિયરી Actionક્શન રિસર્ચ






પ્રક્રિયા:
ક્રિયા સંશોધન એ એક ઇન્ટરેક્ટિવ તપાસ પ્રક્રિયા છે જે વ્યક્તિગત અને સંગઠનાત્મક પરિવર્તન વિશે ભાવિ આગાહીઓને સક્ષમ કરવાના અંતર્ગત કારણોને સમજવા માટે ડેટા-આધારિત સહયોગી વિશ્લેષણ અથવા સંશોધન સાથે સહયોગી સંદર્ભમાં અમલમાં મુકેલી સમસ્યા-હલ કરવાની ક્રિયાઓને સંતુલિત કરે છે. []] ક્રિયા સંશોધન વિકાસના છ દાયકા પછી, ઘણી પદ્ધતિઓ વિકસિત થઈ છે કે જે ક્રિયાઓ પર પ્રતિબિંબીત સમજણ પ્રાપ્ત થાય છે તેના આધારે લેવાયેલી ક્રિયાઓ પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે સંતુલનને સમાયોજિત કરે છે. આ તણાવ વચ્ચે છે

નીચેના પગલાં સામાન્ય રીતે ક્રિયા સંશોધનમાં જોવા મળે છે. એક્શન સંશોધનકર્તા આ પગલાઓ સાથે આગળ વધે છે તે રીતે તમે વિગતવાર જાણવાનું પસંદ કરી શકો છો.
1. ઓળખ
2. પિન-પોઇંટ કરી રહી છે
3.સમસ્યાઓના કારણોનું નિદાન
4. પૂર્વધારણાની રચના
5.ક્રિયા યોજનાની રચના અને અમલ
6.ડેટાના વિશ્લેષણની સરળ કાર્યવાહી
                         

                  એકશન રિસર્ચ, બહારના નિષ્ણાતો દ્વારા ચલના નમૂના લેવામાં આવતા, પ્રતિબિંબિત જ્ knowledgeાનથી આગળ વધીને, સક્રિય ક્ષણ-ક્ષણ થિયોરાઇઝિંગ, ડેટા એકત્રિત કરવા અને ઉદભવના માળખાની વચ્ચે થતી તપાસને આગળ વધારીને પરંપરાગત સામાજિક વિજ્ scienceાનને પડકાર આપે છે. "જ્ actionાન હંમેશા ક્રિયા દ્વારા અને ક્રિયા માટે પ્રાપ્ત થાય છે. આ પ્રારંભિક બિંદુથી, સામાજિક જ્ knowledgeાનની માન્યતા પર પ્રશ્ન કરવો એ છે કે ક્રિયા વિશે પ્રતિબિંબિત વિજ્ developાન કેવી રીતે વિકસિત કરવું જોઈએ નહીં, પરંતુ સાચી-સારી રીતે જાણકાર ક્રિયા કેવી રીતે વિકસિત કરવી - કેવી રીતે આચરણ કરવું તે એક ક્રિયા વિજ્ .ાન " આ અર્થમાં, ક્રિયા સંશોધન સાથે સંકળાયેલા એ પ્રેક્ટિશનરો દ્વારા તેમની પ્રેક્ટિસમાં સમસ્યા આધારિત તપાસનું એક પ્રકાર છે, આમ તે એક પ્રયોગિક પ્રક્રિયા છે . ધ્યેય એ સામાજિક વિજ્ .ાનમાં જ્ knowledgeાન બનાવવું અને શેર કરવું તે બંને છે.  સહયોગી ક્રિયા સંશોધન કેન્દ્ર દ્વારા પ્રસ્તાવિત Onlineનલાઇન ટ્યુટોરિયલ્સ  સમુદાય સાથે નવા જ્ knowledgeાનને વહેંચવા માટે પૂછપરછના પ્રશ્નની રચના કરવાથી લઈને ક્રિયા સંશોધનમાં જોડાવાની પ્રક્રિયા વર્ણવે છે.

સમસ્યા વિષય:      શ્રી સહયોગ સરસ્વતી વિદ્યામંદિર ના ધોરણ 11 ના વિદ્યાર્થીઓ નામાના મૂળ તત્વ વિષયમાં થીયરી  સમજવામાં રસ લેતા નથી.

કારણ
૧. વિદ્યાર્થીઓ માટે નામુ અને અભ્યાસક્રમ માં આવતું નવું વિષય છે.
૨. વિદ્યાર્થીઓને નામા ની થીયરી નું મહત્વ શું છે તે ખ્યાલ નથી.
૩. વિદ્યાર્થીઓએ ધોરણ 10 સુધી ગણિત જેવા પ્રેક્ટીકલ વિષય અભ્યાસ કર્યું હોવાના લીધે થીયરી નું મહત્વ સમજે નહીં.
૪. ટ્યુશન ક્લાસીસ માં માત્ર દાખલા પર ધ્યાન આપવામાં આવતું હોવાથી.
૫. ટ્યુશન ક્લાસીસ માં શીખી લઈશું વિચાર હોવાથી તેઓ વર્ગખંડમાં ધ્યાન આપતા નથી.
૬. વિદ્યાર્થીઓને થીયરી સમજતી વખતે શાંતિથી બેસવું અને લખવું ગમતું નથી.
૭. અમુક વિદ્યાર્થીઓને વારસાગત તાર્કિક જ્ઞાન હોવાના લીધે થિયરીમાં રસ ન હોય.

ઉત્કલ્પના
૧. વિદ્યાર્થીઓ માટે નામું અને નવો વિષય છે તો સૌ પ્રથમ તે વિષયનું વ્યવહારિક જીવનમાં ઉપયોગ અને મહત્વ સમજાવો.
૨. પ્રેક્ટીકલ જ્ઞાન માટે થીયરી શીખવી જરૂરી છે તે વિદ્યાર્થીઓને સમજાવવું.
૩. વિદ્યાર્થીઓને ગણિત અને નામા વચ્ચેનો તફાવત સમજાવવું.
૪. શાળાકીય પરીક્ષાઓ માં થીયરી ના પ્રશ્નો પૂછાય છે તેથી થિયરી શીખવી જરૂરી છે થીયરી તાર્કિક જ્ઞાન સાથે સંબંધ ધરાવે છે તે સમજાવવું.
૫. વિદ્યાર્થીઓને દાખલા કરાવતી વખતે સાથે સાથે થીયરી કરાવવાથી તેમને તેનું મહત્વ સમજાય .
૬. વિદ્યાર્થીઓને દ્રશ્ય-શ્રાવ્ય પદ્ધતિથી અભ્યાસ કરાવવામાં આવે તો તેમને ઝડપથી શીખવી શકાય અને તે રસપ્રદ રહેશે અને વિદ્યાર્થીઓ શાંતિથી સમજશે.
૭. અભ્યાસ પદ્ધતિ માં વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ approach દ્વારા શીખવવામાં આવે તો તે આ વિષયનું ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરી શકે. જેમકે જૂથ ચર્ચા ,ક્ષેત્ર મુલાકાત વગેરે...

                                                 આભાર